Bygdeliv

Det er kalde neter og berre tre, men det er vår for det. It’s June in January.

Den søtaste versjonen med Dean Martin, kanskje, men det var Ralph Rainger og Leo Robin som laga han til Bing Crosby og filmen Here Is My Heart i 1934.

It’s June in January
Because I’m in love
It always is spring in my heart
With you in my arms

The snow is just white blossoms
That fall from above
And here is the reason my dear
Your magical charms

The night is cold
The trees are bare
But I can feel the scent of roses in the air
It’s June in January
But only because I’m in love with you

(The night is cold
The trees are bare)
But I can feel the scent of roses in the air
It’s June in January
But only because I’m in love with you

Då vert det Paal-Helge Haugen att. Kvar vart du av, Paal-Helge? Eg skulle ynskje du sat på troppi på bui på Gjerde med eit nytt dikt kvar einaste, einaste ettermiddag.

Heilt sist i Dikt i samling 1965-1995 finn me bolken lause dikt, mellom anna «Seks dikt utan ordning». Nummer tre er slik:

3

midt i november
tyknar det i sørvest
himmelen, denne kjende gråblå
fargen som liknar oss

også i år
blir snøen svart
eller grå

også i år legg den seg ned
mot oss, omkring oss
og held oss på plass

den viser oss fargen sin
den murrar mot oss om morgonen

Strukturar i oppløyising. Månandsdiktet publisert ein halv månad etter at den aktuelle månaden er omme. Men dette vert naturlegvis kompensert av kvaliteten ved førre månads dikt: ei strofe frå Göran Sonnevis suite Det omöjliga (1975), Det umulige i Geir Gulliksens attdikting, publisert i samlinga Et ansikt (1995).

96

da jeg var liten, tryggheten i folkemengden
utenfor Hallandspostens resultattavle
for fotball på søndagene, langs gatene
første mai, utstillingssøndagen

En vårdag i mai 1969 på Skansen
Samme opplevelse av
folk, i masse, dens
veldige muligheter for kjærlighet, og
samtidig, de
stramme ansiktene, hudsykdommene, de
tømte øynene, som noen har spist av
med skje, og hvordan jeg
ikke ville noe annet enn at de kom nær meg
med kroppene sine

Ja, det skyt ikkje fram, so det dunar (som no ingen kan undrast uppå). Men her er iallfall månadens dikt, aprildiktet. Me kjenner jo det det aller finaste diktet om lerka, men Helge Torvund er ikkje så verst, han heller.

Lerke

Inneringa av knausar
stig sletta av april

grøn til sorgas grønaste
under tjeldens røde lyd

April er ein farge i blodet
ein kvervel i øyra

ein himmel av sølv
og grønare grønt

Der huda er naken
går stikket av april inn

ein prikk
kvervlande liv i song

(Til fots i mitt namn, 1990)

(Me) treng’e ikkje meir
sentralisering.
Fylgjer ikkje straumen.
Det har me ikkje tid til.
Lever her og no!
Lever heller gal.
Her i Jojojojojojostedal.

Når Kjartan Hatløy kjem med ny bok, får eg henne av mamma til jul. I 2011 kom Fjord, i 2012 Kjøkkendikt, i 2014 Mi meinings hus. Det er verkeleg gode dikt og gode samlingar. I år har Hatløy gjeve ut Den kvite vegen. Stemningar frå Salbu. Hans «Salbu» er nok ikkje er det same som Jakob Sandes «Salbu strand» i diktet Då Gud heldt fest i Fjaler. Hatløy diktar no òg frå Fjaler sin grannekommune Hyllestad. Likevel er det som om den kosmiske omskapinga av den jordiske Salbu strand syng med i dikta i Den kvite vegen, men likevel på ein stillare, meir kvardagsleg og kvit måte enn det høgtidlege, festlege og fargerike hos Sande.

Dei haustmagre svarte trea oppe på åsen er
ikkje min dag sine tre. Alt lyset på nest siste desember-
dag er ikkje mitt. Då eg står og ser, byrjar trea ein stutt
svevn midt på dagen. Ei minimal sky over India pustar
for dei.

Trea har også eit liv å leve. Det veit ingen, at nokre tre
er mine. Kvar desse står, veit berre eg. Mine syg ikkje
vatn, men purpur, jade og gull, framfor alt: dagar.

Så stilt ettermiddagsmørkret fødest! Det kjem sivande
ut frå klaka mark, ut frå ti tusen nakne greinrike, ut frå
kosmos sin nære vilje.

Ein ramneflokk kjem til synes med lia som bakgrunn.
Den flyg særs ivrig, men merkeleg nok sakte likevel.
Vestover fer den, mektig, ikkje berre talrik. Fer i ein
slags slumpens formasjon først. Så formar den tjukke
søyler i lufta, vert nokre augneblinkar ein omvend pyra-
mide, nesten perfekt, den stig femti meter, så opp gjerne
femti til. Det siste eg ser av ramnane, er at dei passerer
øvste topp og har klumpa seg saman til eit heitt, ham-
rande, flygande hjarte.

Adventsreprise frå 2009. Litt fordi Odd Nordstoga nett har gjeve ut ny plate med gamle låtar, mellom anna denne (men her med Ingebjørg Bratland), mest fordi rektor Reinertsen har bede om han.

**

Det er stas med Jul i Svingen som adventsserie. Jamvel om me her i heimen har sett episodane på dvd vår, sommar, haust og vinter. Livet i Svingen viser godt og truverdig at ungar ikkje må ha førti kompisar i akkurat same alder for å kunne ha eit rikt og spanande liv. Og så viser det at vaksne er viktige.

Kjetil Indregard har skrive teksten til Odd Nordstogas melodi Jul i Svingen. Nordstoga kunne sikkert ha omsett denne til nynorsk langt betre enn eg har gjort, men no har han no ikkje gjort det, då. Då lyt ein ta skeia i eiga hand. Denne versjonen er frå plata til Nordstoga og Sissel Kyrkjebø, han er noko forbetra frå originalen på Jul i Svingen-plata. Fyrst Indregards på bokmål, så min på nynorsk.

Jul i Svingen

Stille senker natten seg, over deg og over meg.
Snøen faller, alt er hvitt, se så vakkert alt er blitt.
Snart er julen her på ny, i hver bygd og i hver by.

Se nå daler snøen hvit. Julen, se den kommer hit,
til vår by og til vår grend, der vi sammen nå igjen
tenner gran og julelykt. Alt er godt og alt er trygt.

La la la la la

Nissen kommer hit, å se! Gaver har han også med,
en til far og en til mor, en til alle barn på jord.
Engler svever høyt i sky, over hav og land og by.

Jorden snurrer rundt seg selv, lys blir mørke, dag blir kveld.
Rekk meg hånda kjære venn, la ditt øye gli igjen.
Her står vi, et vennskapsbånd, varmen går fra hånd til hånd.

Jul i grendi

Stilt og lett legg natti seg, over deg og over meg.
Snøen fell og alt er kvitt. Sjå så fagert alt er blitt!
Snart er juli her på ny, i kvar bygd og i kvar by.

Sjå no dalar snøen kvit. Juli, sjå ho kjem heilt hit,
til vår by og til vår grend, der me saman no igjen
tenner gran og julelykt. Alt er godt og alt er trygt.

La la la la la

Nissen kjem til oss, å sjå! Gåver skal me også få.
Ei til far og ei til mor, ei til alle born på jord.
Englar svevar høgt i sky, over breen, bygd og by.

Jordi snurrar rundt seg sjølv, dag vert natt for kvar jostedøl.
Gje meg håndi kjære ven, lat no auga gli igjen.
Her står me, eit venskapsband. Varmen går frå hand til hand.

Her står me, eit venskapsband. Varmen går fra hand til hand.

La la la la la

Etter ein sein kveld med svirebrør og -systrer of mercy som helst vil diskutere kva for nordamerikansk artist som er best av Bruce Springsteen og Leonard Cohen, trekte sistnemnde det lengste strået. Daud er han då òg, nyss.

Den finaste songen hans er naturlegvis Suzanne, som Håvard Rem har omsett til bokmål («Susanne»), gjeve ut i 1993 på plata Cohen på norsk, sungen av Kristin Solli.

Men Susann på nynorsk? Den kjem her:

Susann tek deg med til ein stad attmed vatnet.
Det er båtar like ved, du kan vere heile natta.
Og du vil så gjerne bli der, for du veit at ho er galen.
Og ho gjev deg te og jordeber som kjem heilt frå Jostedalen.
Og i det du vil forklare at du ganske snart må fare,
då kjem vatn og vind med svaret. Og ho får deg til å skjønne
at du alltid er med henne.

Så du siglar gjerne med ho,
og du siglar utan vind.
For du veit at ho er di no,
du har teke ho med tanken som er din.

Dette var berre fyrste vers og refreng. Men så er det då òg det beste. Cohens original:

Suzanne takes you down to her place near the river
You can hear the boats go by you can spend the night beside her
And you know that she’s half crazy but that’s why you wanna be there
And she feeds you tea and oranges that come all the way from China
And just when you mean to tell her that you have no love to give her
Then she gets you on her wavelength and she lets the river answer
that you’ve always been her lover.

And you want to travel with her
And you want to travel blind
And you know that she will trust you
For you’ve touched her perfect body with your mind.

Jubelhornet, twenty years after. Som om det var i går. Så kjekt og så rart!

Foto: Gustav Skaar

Gustaven tok fleire flotte bilete frå laurdagskonserten.

No skal eg gje ut plate. Ikkje åleine, men med gode, gamle Jubelhornet. Når det er fyrste og ganske sikkert siste gongen ein slepper cd, må ein vel reklamere.

Plata, eller cd-en då, er eit liveopptak frå 1995 med den «gamle» besetninga: Jan A. Haugen (trekkspel), Jørgen Alisøy (song/gitar), Andreas Ramstad (trekkspel), Hallvard Arstein (bass), Ane Persdotter Østby (song) og eg (song). Alle hit-ane er der. Les meir om det heile hos NRK Sogn og Fjordane og i Firda.

Det vert to sleppekonsertar i Trudvang i Dale til helga: Den ordinære laurdag klokka 20 og ein ekstrakonsert sundag 15.30. Laurdagskonserten er utselt og det er få billettar att til ekstrakonserten. Her vert det jubel, med andre ord.